Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2021

Μόρφου Νεόφυτος: «Ὁ Προφητάναξ Δαβὶδ καὶ ἡ δύναμις τοῦ Ψαλτηρίου» (Α΄ μέρος 27.01.2021)

 

ΙΓ΄ Πνευματικὴ σύναξη διαλόγου μὲ τὸν Πανιερώτατο Μητροπολίτη Μόρφου κ. Νεόφυτο «Ἀνάβοντας τὸν ἀναπτήρα τῶν ἁγίων», ποὺ πραγματοποιήθηκε στὶς 27 Ἰανουαρίου, 2021 στὸ ἱερὸ παρεκκλήσιο τοῦ Ἁγίου Νικηφόρου τοῦ Λεπροῦ τῆς κοινότητος Περιστερώνας τῆς μητροπολιτικῆς περιφερείας Μόρφου. Στὶς πνευματικὲς αὐτὲς συνάξεις ὁ Πανιερώτατος ἀπαντᾶ σὲ ἐρωτήσεις τῶν πιστῶν ποὺ τοὺ ὑποβάλλονται εἴτε γραπτῶς εἴτε προφορικῶς, ἐπώνυμα ἢ ἀνώνυμα.

Κυριακή 6 Δεκεμβρίου 2020

ΟΙ 151 ΨΑΛΜΟΙ - ΤΑ 20 ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ

 

ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

 

ΚΑΘΙΣΜΑ ΠΡΩΤΟΝ
ΨΑΛΜΟΣ 1ος

Μακάριος ἀνήρ, ὃς οὐκ ἐπορεύθη ἐν βουλῇ ἀσεβῶν καὶ ἐν ὁδῷ ἁμαρτωλῶν οὐκ ἔστη καὶ ἐπὶ καθέδρᾳ λοιμῶν οὐκ ἐκάθισεν.
ἀλλ᾿ ἤ ἐν τῷ νόμῳ Κυρίου τὸ θέλημα αὐτοῦ, καὶ ἐν τῷ νόμῳ αὐτοῦ μελετήσει ἡμέρας καὶ νυκτός.
καὶ ἔσται ὡς τὸ ξύλον τὸ πεφυτευμένον παρὰ τὰς διεξόδους τῶν ὑδάτων, ὃ τὸν καρπὸν αὐτοῦ δώσει ἐν καιρῷ αὐτοῦ, καὶ τὸ φύλλον αὐτοῦ οὐκ ἀποῤῥυήσεται· καὶ πάντα, ὅσα ἂν ποιῇ, κατευοδωθήσεται.
οὐχ οὕτως οἱ ἀσεβεῖς, οὐχ οὕτως, ἀλλ᾿ ἢ ὡσεὶ χνοῦς, ὃν ἐκρίπτει ὁ ἄνεμος ἀπὸ προσώπου τῆς γῆς.
διὰ τοῦτο οὐκ ἀναστήσονται ἀσεβεῖς ἐν κρίσει, οὐδὲ ἁμαρτωλοὶ ἐν βουλῇ δικαίων·
ὅτι γινώσκει Κύριος ὁδὸν δικαίων, καὶ ὁδὸς ἀσεβῶν ἀπολεῖται.

ΨΑΛΜΟΣ 2ος
Ἰνατί ἐφρύαξαν ἔθνη, καὶ λαοὶ ἐμελέτησαν κενά;
παρέστησαν οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς, καὶ οἱ ἄρχοντες συνήχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτὸ κατὰ τοῦ Κυρίου καὶ κατὰ τοῦ χριστοῦ αὐτοῦ. (διάψαλμα).
Διαῤῥήξωμεν τοὺς δεσμοὺς αὐτῶν καὶ ἀποῤῥίψωμεν ἀφ᾿ ἡμῶν τὸν ζυγὸν αὐτῶν.
ὁ κατοικῶν ἐν οὐρανοῖς ἐκγελάσεται αὐτούς, καὶ ὁ Κύριος ἐκμυκτηριεῖ αὐτούς.
τότε λαλήσει πρὸς αὐτοὺς ἐν ὀργῇ αὐτοῦ καὶ ἐν τῷ θυμῷ αὐτοῦ ταράξει αὐτούς.
᾿Εγὼ δὲ κατεστάθην βασιλεὺς ὑπ᾿ αὐτοῦ ἐπὶ Σιὼν ὄρος τὸ ἅγιον αὐτοῦ
διαγγέλλων τὸ πρόσταγμα Κυρίου. Κύριος εἶπε πρός με· υἱός μου εἶ σύ, ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε.
αἴτησαι παρ᾿ ἐμοῦ, καὶ δώσω σοι ἔθνη τὴν κληρονομίαν σου καὶ τὴν κατάσχεσίν σου τὰ πέρατα τῆς γῆς.
ποιμανεῖς αὐτοὺς ἐν ῥάβδῳ σιδηρᾷ, ὡς σκεύη κεραμέως συντρίψεις αὐτούς.
καὶ νῦν, βασιλεῖς, σύνετε, παιδεύθητε, πάντες οἱ κρίνοντες τὴν γῆν.
δουλεύσατε τῷ Κυρίῳ ἐν φόβῳ καὶ ἀγαλλιᾶσθε αὐτῷ ἐν τρόμῳ.
δράξασθε παιδείας, μήποτε ὀργισθῇ Κύριος καὶ ἀπολεῖσθε ἐξ ὁδοῦ δικαίας.
ὅταν ἐκκαυθῇ ἐν τάχει ὁ θυμὸς αὐτοῦ, μακάριοι πάντες οἱ πεποιθότες ἐπ᾿ αὐτῷ.

Δευτέρα 16 Νοεμβρίου 2020

ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ : ΑΝΑΒΑΘΜΟΙ : ΨΑΛΜΟΣ 132

 

 

Ε' Χαιρετισμοί

(Εἰς τούς ἀναβαθμούς: Ψαλμός 132) 10-04-1981 
Ἡ φιλαδελφία ὡς ἡ καινή ἐντολή Τοῦ Χριστοῦ πρός τούς μαθητᾶς του (δ. 26')
 
ΨΑΛΜΟΣ 132
 ΙΔΟΥ δὴ τί καλὸν ἢ τί τερπνόν, ἀλλ᾿ ἢ τὸ κατοικεῖν ἀδελφοὺς ἐπὶ τὸ αὐτό;
2 ὡς μύρον ἐπὶ κεφαλῆς τὸ καταβαῖνον ἐπὶ πώγωνα, τὸν πώγωνα τοῦ Ἀαρών, τὸ καταβαῖνον ἐπὶ τὴν ᾤαν τοῦ ἐνδύματος αὐτοῦ·
3 ὡς δρόσος Ἀερμὼν ἡ καταβαίνουσα ἐπὶ τὰ ὄρη Σιών· ὅτι ἐκεῖ ἐνετείλατο Κύριος τὴν εὐλογίαν, ζωὴν ἕως τοῦ αἰῶνος.

 

 

ΠΗΓΗ ΟΜΙΛΙΩΝ : arnion.gr

ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ : ΑΝΑΒΑΘΜΟΙ : ΨΑΛΜΟΣ 127, (1-4)

 

 

Δ' Χαιρετισμοί

(Εἰς τούς ἀναβαθμούς: Ψαλμός 127, 1-4) 03-04-1981
 Ἡ ἀληθής εὐτυχία (δ. 30')
 
ΨΑΛΜΟΣ 127
ΜΑΚΑΡΙΟΙ πάντες οἱ φοβούμενοι τὸν Κύριον, οἱ πορευόμενοι ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ.
2 τοὺς πόνους τῶν καρπῶν σου φάγεσαι· μακάριος εἶ, καὶ καλῶς σοι ἔσται.
3 ἡ γυνή σου ὡς ἄμπελος εὐθηνοῦσα ἐν τοῖς κλίτεσι τῆς οἰκίας σου· οἱ υἱοί σου ὡς νεόφυτα ἐλαιῶν κύκλῳ τῆς τραπέζης σου.
4 ἰδοὺ οὕτως εὐλογηθήσεται ἄνθρωπος ὁ φοβούμενος τὸν Κύριον.

5 εὐλογήσαι σε Κύριος ἐκ Σιών, καὶ ἴδοις τὰ ἀγαθὰ Ἱερουσαλὴμ πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς σου·
6 καὶ ἴδοις υἱοὺς τῶν υἱῶν σου. εἰρήνη ἐπὶ τὸν Ἰσραήλ.  

 

ΠΗΓΗ ΟΜΙΛΙΩΝ : arnion.gr

ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ : ΑΝΑΒΑΘΜΟΙ : ΨΑΛΜΟΣ 126, (1-4)

 

 

 Γ' Χαιρετισμοί

(Εἰς τούς ἀναβαθμούς: Ψαλμός 126, 1-4) 27-03-81
Περί Θείας ἐξαρτήσεως καί προστασίας – Ἡ ἀνάγκη τῆς Θείας εὐλογίας (δ. 27')
 
ΨΑΛΜΟΣ 126
 ΕΑΝ μὴ Κύριος οἰκοδομήσῃ οἶκον, εἰς μάτην ἐκοπίασαν οἱ οἰκοδομοῦντες· ἐὰν μὴ Κύριος φυλάξῃ πόλιν, εἰς μάτην ἠγρύπνησεν ὁ φυλάσσων.
2 εἰς μάτην ὑμῖν ἐστι τὸ ὀρθρίζειν, ἐγείρεσθαι μετὰ τὸ καθῆσθαι, οἱ ἐσθίοντες ἄρτον ὀδύνης, ὅταν δῷ τοῖς ἀγαπητοῖς αὐτοῦ ὕπνον.
3 ἰδοὺ ἡ κληρονομία Κυρίου υἱοί, ὁ μισθὸς τοῦ καρποῦ τῆς γαστρός.
4 ὡσεὶ βέλη ἐν χειρὶ δυνατοῦ, οὕτως οἱ υἱοὶ τῶν ἐκτετιναγμένων.

5 μακάριος ὃς πληρώσει τὴν ἐπιθυμίαν αὐτοῦ ἐξ αὐτῶν· οὐ καταισχυνθήσονται, ὅταν λαλῶσι τοῖς ἐχθροῖς αὐτῶν ἐν πύλαις. 
 

 

ΠΗΓΗ ΟΜΙΛΙΩΝ : arnion.gr

ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ : ΑΝΑΒΑΘΜΟΙ : ΨΑΛΜΟΣ 125, (5-6)

 

 

Β' Χαιρετισμοί

(Εἰς τούς ἀναβαθμούς: Ψαλμός 125, 5-6) 20-03-1981
Περί δακρύων καί τά εἴδη αὐτῶν (δ. 30')
 
ΨΑΛΜΟΣ 125, 5-6
ΕΝ ΤΩ ἐπιστρέψαι Κύριον τὴν αἰχμαλωσίαν Σιὼν ἐγενήθημεν ὡσεὶ παρακεκλημένοι.
2 τότε ἐπλήσθη χαρᾶς τὸ στόμα ἡμῶν καὶ ἡ γλῶσσα ἡμῶν ἀγαλλιάσεως. τότε ἐροῦσιν ἐν τοῖς ἔθνεσιν· ἐμεγάλυνε Κύριος τοῦ ποιῆσαι μετ᾿ αὐτῶν.
3 ἐμεγάλυνε Κύριος τοῦ ποιῆσαι μεθ᾿ ἡμῶν, ἐγενήθημεν εὐφραινόμενοι.
4 ἐπίστρεψον, Κύριε, τὴν αἰχμαλωσίαν ἡμῶν ὡς χειμάρρους ἐν τῷ νότῳ.
5 οἱ σπείροντες ἐν δάκρυσιν ἐν ἀγαλλιάσει θεριοῦσι.
6 πορευόμενοι ἐπορεύοντο καὶ ἔκλαιον βάλλοντες τὰ σπέρματα αὐτῶν· ἐρχόμενοι δὲ ἥξουσιν ἐν ἀγαλλιάσει αἴροντες τὰ δράγματα αὐτῶν.
 

 

 

ΠΗΓΗ ΟΜΙΛΙΩΝ : arnion.gr

ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ : ΑΝΑΒΑΘΜΟΙ : ΨΑΛΜΟΣ 119, (1-7 )

 

 Α' Χαιρετισμοί

(Εἰς τούς ἀναβαθμούς: Ψαλμός 119, 1-7), 13-03-1981
Ἡ ἐμπειρία τῆς προσευχῆς – Αἴτησις ἀπαλλαγῆς ἀπό τήν κακήν γλώσσαν – Ἡ ζωή μας μέσα εἰς ἕναν ἄδικον κόσμον. (δ. 27')
 
ΨΑΛΜΟΣ 119, 1-7
ΠΡΟΣ Κύριον ἐν τῷ θλίβεσθαί με ἐκέκραξα, καὶ εἰσήκουσέ μου.
2 Κύριε, ρῦσαι τὴν ψυχήν μου ἀπὸ χειλέων ἀδίκων καὶ ἀπὸ γλώσσης δολίας.
3 τί δοθείη σοι καὶ τί προστεθείη σοι πρὸς γλῶσσαν δολίαν;
4 τὰ βέλη τοῦ δυνατοῦ ἠκονημένα, σὺν τοῖς ἄνθραξι τοῖς ἐρημικοῖς.
5 οἴμοι! ὅτι ἡ παροικία μου ἐμακρύνθη, κατεσκήνωσα μετὰ τῶν σκηνωμάτων Κηδάρ.
6 πολλὰ παρῴκησεν ἡ ψυχή μου.
7 μετὰ τῶν μισούντων τὴν εἰρήνην ἤμην εἰρηνικός· ὅταν ἐλάλουν αὐτοῖς, ἐπολέμουν με δωρεάν. 


 

ΠΗΓΗ ΟΜΙΛΙΩΝ : arnion.gr

Σάββατο 14 Νοεμβρίου 2020

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΟ ΨΑΛΤΗΡΙΟΝ

https://nationalpride.files.wordpress.com/2010/10/greekflag.gif
    
 
     Η μετάφραση του ψαλτηρίου από την Εβραϊκή στην Ελληνική γλώσσα ξεκίνησε  το 250 π.Χ. επί Πτολεμαίου Φιλαδέλφου την εποχή των Ελληνιστικών χρόνων, από 72 Ελληνομαθών Ιουδαίων πρεσβυτέρων, για λογαριασμό των Ιουδαίων που ζούσαν στην Αίγυπτο, οι οποίοι είχαν λησμονήσει την μητρική τους γλώσσα και μιλούσαν την Ελληνική. Η μετάφραση αν και έγινε από 72 Ελληνομαθών Ιουδαίων, για την στρογγυλοποίηση του αριθμού έμεινε γνωστή ως η μετάφρασης των 70, ή κατά την Ελληνική αρίθμηση, η μετάφραση των Ο'.   
    Η αξία της μετάφρασης ήταν τεράστια, γιατί εν πρώτοις χρησιμοποιήθηκε ως προσευχητάριο των Ελληνιστών Ιουδαίων που ζούσαν στην Αίγυπτο και τη λοιπή διασπορά επί τουλάχιστον δυο αιώνες προ Χριστού. 
     Χρήση του Ελληνικού ψαλτηρίου δεν έκαναν μόνο οι Ιουδαίοι της διασποράς, αλλά και ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός και οι Απόστολοί του. Οι Απόστολοι προτιμούσαν τα ψαλμικά χωρία τους ως επί το πλείστον από το Ελληνικό ψαλτήριο. 
    Κατόπιν έρχεται η χριστιανική εκκλησία των δυο πρώτων αιώνων η οποία μοναδικό ψαλτήριο έχει το Ελληνικό των Ο'. Μετά τον δεύτερο αιώνα η μεν Ανατολική Εκκλησία διατήρησε και διατηρεί μέχρι σήμερα το ελληνικό ψαλτήριον των Ο' , στη Δυτική εκκλησία αρχίζουν από τον δεύτερο αιώνα οι λατινικές μεταφράσεις οι οποίες γίνονται από το Ελληνικό ψαλτήριο. 
      Ο Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης αναφέρει ότι συνολικά έγιναν επτά μεταφράσεις του ψαλτηρίου. Ως στις μέρες του σώζονταν τέσσερις μεταφράσεις, τρεις σε μέτρο Ηρωικό και μια σε μέτρο Ιαμβικό. Περισσότερες πληροφορίες υπάρχουν στο αναρτημένο σε pdf έργο του Αγίου Νικοδήμου «Ερμηνεία των ψαλμών» στον παρόντα ιστοχώρο.         
        Συνεπώς επί 2300 χρόνια γίνεται χρήση του ψαλτηρίου στην Ελληνική μετάφραση.

    

 

 

ΟΙ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΨΑΛΤΗΡΙΟΥ

    Ο Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης αναφέρει ότι εκατόν πενήντα είναι οι Ψαλμοί, που περιέχονται σε τρεις πεντηκοντάδες εις τύπον του μυστηρίου της Αγίας Τριάδος. Ο της πεντηκοστής αριθμός στους Εβραίους συμπλήρωνε τις επτά εβδομάδες με έλλειψη ενός αριθμού. Επτά φορές πολλαπλασιαζόμενο το επτά δίνει το σαράντα εννιά υπολοιπόμενο μιας μονάδας η οποία προστιθέμενη στον τριακοστό ένατο αριθμό συμπληρώνει την πεντηκοντάδα. Προστίθεται η μονάδα εις τύπον του μοναδικού της εν τρισυποστάτου Θεότητας.

    Συγκέντρωσε του ψαλμούς σε ένα βιβλίο ο Εσδράς μετά την απελευθέρωση των Εβραίων από τους Βαβυλωνίους και την επάνοδο τους, άλλοι λένε ότι τους συγκέντρωσε ο Βασιλιάς Εζεκίας. Τέσσερις ήταν οι πρωτοψάλτες των ψαλμών και τέσσερις οι χοροί οι οποίοι υποδήλωναν τα τέσσερα σημεία του κόσμου (ανατολή, δύση, βορράς, νότος) όπου θα ψάλλονταν οι ψαλμοί, ενώ κάθε χορός αποτελούνταν από εβδομήντα δύο ψάλτες κατά αναλογία των εβδομήντα δυο γλωσσών οι οποίες διαιρέθηκαν στην κατασκευή του πύργου της Βαβυλώνας, επειδή και κάθε γλώσσα του κόσμου θα έψελνε τους ψαλμούς ! 

Το ψαλτήριο διαιρείται σε πέντε βιβλία :

1ο Βιβλίο Ψαλμοί  1-40
2ο Βιβλίο Ψαλμοί  41-71 
3ο Βιβλίο Ψαλμοί  72-88
4ο Βιβλίο Ψαλμοί  89-105
5ο Βιβλίο Ψαλμοί  106-150 
 
Επιγραφές ψαλμών που αποδίδονται σε συγγραφείς :
                                                              κατά τους 70              κατά το Εβραϊκόν
Στον Δαβίδ              αποδίδονται                  87                                        73
Στον Ασάφ              αποδίδονται                   12                                        12
Στους υιούς Κορέ    αποδίδονται                   10                                        10
Στον Αιμάν              αποδίδονται                    1                                           1
Στον Αιθάν              αποδίδονται                    1                                           1
Στον Σολομώντα    αποδίδονται                     1                                           1
Στον Μωϋσή            αποδίδονται                    1                                           1 
Στους Αγγαίο-Ζαχαρία                                    4                                           0
Ορφανοί από επιγραφές                                 33                                        50 
 
 

Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 2020

ΤΙ ΗΤΑΝ ΤΟ ΨΑΛΤΗΡΙΟΝ

    Το ψαλτήριο ήταν μουσικό όργανο με δέκα χορδές κατά αντιφωνία τεντωμένες. Ονομάζονταν Νάβλα κατά το Εβραϊκό και από το επάνω μέρος λάμβανε την αιτία και αφορμή των φθόγγων, συμβολικώς ώστε και εμείς οι άνθρωποι πρέπει να είμαστε ευθείς στην γνώμη και να μελετάμε τα άνω, δηλαδή τα ουράνια, να μην καταπίπτουμε στα πάθη της σάρκας δια μέσου της ηδονής της μελωδίας, αλλά να γινόμαστε ψαλτήριον με το να συμφωνούν στον καθένα από εμάς οι πέντε αισθήσεις του σώματος και οι πέντε δυνάμεις της ψυχής (ο νου, η διάνοια, η δόξα, η φαντασία και η αίσθησης), και εκ της συμφωνίας αυτών να αναπέμπεται στο Θεό ένα μέλος εναρμόνιο.

    Δέκα κόλαβοι δηλαδή παλούκια ήταν στο ψαλτήριο κατά τον αριθμό των δέκα χορδών, τα οποία στρεφόμενα πότε μεν έσφιγγαν τις χορδές και ψήλωναν τους ήχους, πότε τα ξέσφιγγαν και χαμήλωναν τους ήχους, καθώς ήθελε ο τεχνίτης, και το μεν δεξί χέρι κρατούσε το πλήκτρο, το δε αριστερό πιάνοντας από το πάνω μέρος τα παλουκάκια  και περιστρέρφοντάς τα έκαναν τον ήχο του ψαλτηρίου ή βαρύ δηλαδή χαμηλό ή οξύ δηλαδή υψηλό ή μεσαίο και μεμιγμένο. Το ψαλτήριο ως όργανο υπήρχε πριν από τον Δαβίδ αλλά ήταν άτεχνο. Ο Δαβίδ το κατασκεύασε τεχνικότερο καθώς το είπε μόνος του στον τελευταίο ψαλμό «οι δάκτυλοί μου ήρμοσαν ψαλτήριο» και τη μεταχείριση του ψαλτηρίου πρώτος ο Δαβίδ στον Θεό μετέφερε. Έτσι ψαλτήριον είναι το όργανο του ψαλτηρίου, ψάλλω σημαίνει ψαύω με τα δάκτυλά μου τις χορδές του έγχορδου οργάνου, ενώ ψαλμός σημαίνει φαύσης, παίξιμο χορδών. Καταχρηστικός ψαλτήριον ονομάζεται το βιβλίο το οποίο περιέχει τους ψαλμούς.

Άγιος Νικόδημος αγιορείτης: Αβάπτιστοι οι Λατίνοι (Παπικοί) | Κατάνυξη

Ποιοι είναι οι λόγοι της υπόθεσης των ψαλμών κατά τον Άγιο Νικόδημο Αγιορείτη

Εννιά είναι οι λόγοι της υπόθεσης των ψαλμών :

1. Η εξήγηση της αρχαιολογίας όχι μόνο των Εβραίων αλλά και των παλαιοτέρων ακόμη των Εβραίων, γιατί ο Δαβίδ διηγείται σε πολλά σημεία των Ψαλμών την γένεση και δημιουργία του κόσμου, τις πράξεις των Πατριαρχών και την περιπλάνηση αυτών, την κάθοδο στην Αίγυπτο, την σκλαβιά, την έξοδο από την Αίγυπτο, την νομοθεσία, την σκηνή του Μωυσή, την ιεροσύνη, τους Αριθμούς, το Δευτερονόμιο, τον Ιησού του Ναυή, την κληροδοσία της γης της Επαγγελίας, τους Κριτάς, τις βασιλείες και όσα άλλα ακόλουθα.

2. Την φυσιολογία του ουρανού και όλα περί αυτού, περί της γης και όλα όσα είναι πάνω στη γη, περί των ζώων, και φυσικών φαινομένων και γενικά ότι αφορά την κτίση.

3. Προφητείες για την έλευση του Σωτήρα όπως περιγράφονται από τους Προφήτες, δηλαδή για την Θεοτόκο, για την σάρκωση του Θεού Λόγου, για τα δώρα των Μάγων, για την φυγή στην Αίγυπτο και την επιστροφή στην Παλαιστίνη, για την διδασκαλία, τα θαύματα, περί της συναγωγής και του φθόνου των Ιουδαίων, περί της προδοσίας, τις μαστιγώσεις, την Σταύρωση, περί του διαμερισμού των ιματισμών, τις τρύπες των χεριών και των ποδιών, περί της πικρής γεύσης του ξυδιού και της χολής, περί της ταφής και της καθόδου στον Άδη, της Ανάστασης, της ανάβασης στους ουρανούς και της καθέδρας εκ δεξιών του Πατρός, της νίκης και της Δευτέρας Παρουσίας και αιωνίου Βασιλείας.

4. Προφητείες μετά την Ανάληψη του Κυρίου, δηλαδή η κλήση των εθνών, για τους μαθητές και αποστόλους, για τα θαύματά τους, για το κήρυγμά τους, για την στερέωση της εκκλησίας και της αύξησης αυτής, για την νίκη των Ρωμαίων και την αιχμαλωσία των Ιουδαίων, για την Δευτέρα του Χριστού φρικτής παρουσίας, και για την κοινή ανάσταση των νεκρών.

5. Η θεολογία της Αγίας Τριάδος, του Πατρός του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.

6. Αναφέρουν οι ψαλμοί περί νοερών κτισμάτων δηλαδή Αγγέλων, Δαιμόνων και Ψυχών, και Ψυχικών κινήσεων και δυνάμεων.

7. Αναφέρονται στην ηθική παιδαγωγία, στην αρετή και στην κακία.

8. Αναφέρουν οι Ψαλμοί για τους λογισμούς και της επιβουλής των δαιμόνων, για τους τρόπους και τις αλλοιώσεις, για την θεραπεία των παθών, και της κατά των παθών πάλης και πολέμου.

9. Τέλος αναφέρεται στους Ψαλμούς ο ακριβέστατος και υψηλότατος λόγος των εντολών, ο οποίος δεν είναι καθόλου κατώτερος από τις εντολές του Κυρίου έτσι όπως τις διατάσσει στο Ευαγγέλιο.

 

Οι μερικότεροι λόγοι της υπόθεσης των ψαλμών είναι οι ακόλουθοι :

 

1. Ο προς Θεόν Δοξολογητικός λόγος

2. Ο ευχαριστήριος λόγος

 3. Ο ευκτικός λόγος, δηλαδή αυτός που εύχεται

4. Ο προτρεπτικός λόγος προς την αρετή

5. Ο αποτρεπτικός από την κακία

6. Ο μεθοδικός λόγος, δηλαδή να διδάξει με μέθοδο και τέχνη, ώστε να πείσει τους ακροατές, όχι μόνο όπως παραγγέλει στο ψαλτήρι ο Δαβίδ να κάνουν οι άνθρωποι το καλό και την αρετή, αλλά και τον τρόπο διδάσκει πως να την κάνουν την αρετή και το καλό. Όλοι οι ανωτέρω λόγοι αρμόζουν σε όλους τους ανθρώπους


Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2020

 

    Οι ψαλμοί είναι ιερά ποιήματα γεμάτα συναρπαστικές εικόνες, υψηλές συμβολικές παραστάσεις, ευγενικούς οραματισμούς, είναι η πλουσιότερη και πλέον συγκινητική έκφραση των ανθρώπινων συναισθημάτων, του πόνου και της χαράς, της ελπίδας και της αποκαρδίωσης, του φόβου και του θάρρους, της αγάπης και του μίσους, της καλοσύνης και της μοχθηρίας, της ειλικρίνειας και της υποκρισίας, της ευθύτητας και της δολιότητας, του θαυμασμού προς το ωραίον και του αποτροπιασμού προς το κακόν, όπως αυτά τα αισθήματα, εμφωλεύουν στις καρδιές και εκφράζονται στις πράξεις των αγαθών και πονηρών ανθρώπων.

    Ανεκτίμητοι είναι οι ψαλμοί από άποψης περιεχομένου, θεολογικότατοι και διδακτικότατοι, ψάλλουν το άπειρον μεγαλείον του Θεού, την ασύλληπτη σε ωραιότητα δημιουργία του αριστουργήματος αυτού που λέγεται επίγειος και ουράνιος κόσμος. Εκθέτουν σε κτυπητές και συγκινητικές γραμμές τα περί του ανθρώπου, την θεία καταγωγή, αλλά και την κατάπτωσή του, το ύψος της αρετής, αλλά και την αθλιότητα της αμαρτίας, την με εμπιστοσύνη εξάρτησή του από τον Θεό, αλλά και την ολέθρια αποστασία του, τον πόνο και την χαρά του, τις θλίψεις και τις ελπίδες του, τους κινδύνους και το καταφύγιό του τον πόθο και την προσδοκία της λυτρώσεως. Πόσα και πόσα δεν γράφουν για τον προσδοκώμενο Μεσσία, για τον αναμενόμενο Λυτρωτή, τον Υιόν του Θεού, τον απόγονο του Δαβίδ. Σε μερικά σημεία εκθέτουν με τόση καθαρότητα τη διδασκαλία και τα έργα του Χριστού, την πολυώδυνη θυσία του και τον θρίαμβο της Αναστάσεως, τη λύτρωση που θα έδινε, και τη βασιλεία που θα ίδρυε, το άνοιγμα των ουρανών και τον εγκαινιασμό μιας νέας εποχής αιώνιας μακαριότητας και δόξας για τον άνθρωπο, ώστε νομίζει κανείς ότι οι θεόπνευστοι Ψαλμωδοί δεν περιγράφουν μελλοντικά γεγονότα, αλλά ιστορικά, τα οποία είδαν και τα έζησαν και τα αισθάνθηκαν βαθύτατα. Γι' αυτό και οι Πατέρες της Εκκλησίας εκφράζονται με απερίγραπτο ενθουσιασμό για το συναρπαστικό περιεχόμενο των Ψαλμών.

ΠΗΓΗ : «ΨΑΛΜΟΙ, ΚΕΙΜΕΝΟΝ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΙΣ Ι.Θ. ΚΟΛΙΤΣΑΡΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΖΩΗ, 2006, ΑΘΗΝΑ.

Τετάρτη 11 Νοεμβρίου 2020

ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ : ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΨΑΛΜΩΝ

     Το βιβλίο των ψαλμών προφητεύει τα μέλλοντα, υπενθυμίζει τα παρελθόντα, θεσπίζει νόμους για τη ζωή, υποδεικνύει όσα πρέπει να πράξουμε και με ένα λόγο είναι κοινό ταμείο καλών διδαγμάτων που προμηθεύει στον καθένα τα κατάλληλα σύμφωνα με τη σπουδή του. Διότι και τα παλαιά τραύματα των ψυχών θεραπεύει και στο νεοτραυματισθέντα αποδίδει γρήγορα τη θεραπεία και τον άρρωστο περιποιείται και το υγιές προφυλάσσει και γενικώς ξεριζώνει όσο είναι δυνατό, τα πάθη, τα οποία κατατυραννούν ποικιλοτρόπως στη ζωή τις ψυχές των ανθρώπων, και τούτο με κάποια μελωδική ψυχαγωγία και ευχαρίστηση που γεννά αγνή σκέψη.

    Τί έκανε λοιπόν το Πνεύμα το Άγιο βλέποντας ότι το ανθρώπινο γένος δύσκολα οδηγείται προς την αρετή, και ότι εμείς εξ αιτίας της ροπής προς την ηδονή παραμελούμε τον ορθό βίο; Ανέμιξε με τις αλήθειες της πίστεως την τέρψη της μελωδίας ώστε να δεχόμαστε χωρίς αντίδραση την ωφέλεια των λόγων που θα ακούονται γλυκά και απαλά. Έτσι και οι σοφοί ιατροί προσφέρουν και τα πικρότερα φάρμακα να το πιούν δύσκολοι ασθενείς αλείφοντες πολλάκις το ποτήρι ολόγυρα με μέλι. Γι' αυτό επινοήθησαν τα αρμονικά αυτά άσματα των ψαλμών, ώστε και τα παιδιά ή γενικώς οι ανώριμοι στο ήθος να φαίνεται μεν ότι ψάλλουν, στην πραγματικότητα όμως να μορφώνονται ψυχικώς..(..) Και εάν κανείς από εκείνους που γίνονται θηρία ανήμερα από το θυμό, αρχίσει να λέγει τους ψαλμούς, αμέσως φεύγει η αγριότητα από την ψυχή του, διότι την αποκοίμισε με τη μελωδία.

    Ο Ψαλμός γαληνεύει τις ψυχές, τις βραβεύει με ειρήνη, καθησυχάζει τους θορύβους και τα κύματα ων λογισμών. Μαλακώνει την τάση της ψυχής για θυμό και σωφρονίζει την ακολασία της. Ο ψαλμός συσφίγγει τη φιλία, ενώνει τα χωρισμένα, συμφιλιώνει τους εχθρούς. Διότι ποιός δύναται ακόμη να θεωρεί εχθρό εκείνον με τον οποίο ύψωσε την ίδια φωνή προς το Θεό; Ώστε η ψαλμωδία χορηγεί και το μέγιστο αγαθό, την αγάπη, διότι επινόησε ως συνδετικό  κρίκο για την ένωση, την από κοινού ψαλμωδία και συναρμονίζει το λαό στη συμφωνία ενός χορού. 

    Ο Ψαλμός τρέπει σε φυγή τους δαίμονες, επιφέρει τη βοήθεια των αγγέλων, είναι όπλο στους φόβους της νύχτας και ανάπαυση στους κόπους της ημέρας, ασφάλεια για τα νήπια, κόσμημα για τους ακμαίους στην ηλικία άνδρες, παρηγοριά για τους πρεσβυτέρους, στολίδι πάρα πολύ ταιριαστό για τις γυναίκες. Κατοικίζει τις ερήμους, σωφρονίζει τις συγκεντρώσεις, είναι η βάση για τους αρχαρίους, αύξηση αυτών που προκόπτουν, στήριγμα των τελείων, φωνή της Εκκλησίας. Αυτός λαμπρύνει τις εορτές, αυτός προξενεί την κατά Θεό λύπη. Διότι ο Ψαλμός εξάγει δάκρυ και από πέτρινη καρδιά.

    Ο Ψαλμός είναι το έργο των αγγέλων, το ουράνιο πολίτευμα, το πνευματικό θυμίαμα. Ώ τί σοφή επινόηση του διδασκάλου, ο οποίος επινόησε να ψάλλουμε και συγχρόνως να μαθαίνουμε τα ωφέλιμα! Για το λόγο αυτό και κάπως βαθύτερα εγχαράσσονται τα διδάγματα στις ψυχές. Διότι μάθημα που έγινε με βία δεν είναι δυνατό να παραμείνει, όσα όμως εισέρχονται με ευχαρίστηση και χάρη, κάπως σταθερότερα κατοικούν στις ψυχές μας. Διότι τί δε δύνασαι να μάθεις από εδώ; Δε μαθαίνεις τη μεγαλοπρέπεια της ανδρείας; την ακρίβα γης δικαιοσύνης; τη σεμνότητα της σωφροσύνης; την τελειότητα της φρονήσεως; τον τρόπο της μετανοίας; τα μέτρα της υπομονής; και οτιδήποτε πεις από τα αγαθά; Εδώ ενυπάρχει τέλεια θεολογία, πρόρρηση της ενανθρωπίσεως του Χριστού, απειλή της κρίσεως, η ελπίδα της Αναστάσεως, ο φόβος της κολάσεως, οι υποσχέσεις για τη δόξα, αποκαλύψεις μυστηρίων. Όλα είναι αποθησαυρισμένα στο βιβλίο των ψαλμών ως σε κάποιο μεγάλο και κοινό θησαυροφυλάκιο. 

    Απόσπασμα από την ομιλία: «Εις τον πρώτον Ψαλμόν» σε νεοελληνική απόδοση. ΒΕΠΕΣ, τομ. 52, σελ. 11-12. Migne, P.G. τόμ. 29, σελ. 212-213)

Τρίτη 10 Νοεμβρίου 2020

 ΨΑΛΜΟΣ Α (1) 

1 ΜΑΚΑΡΙΟΣ ἀνήρ, ὃς οὐκ ἐπορεύθη ἐν βουλῇ ἀσεβῶν καὶ ἐν ὁδῷ ἁμαρτωλῶν οὐκ ἔστη καὶ ἐπὶ καθέδρᾳ λοιμῶν οὐκ ἐκάθισεν.
1 Τρισευτυχισμένος και ευλογημένος από τον Θεόν είναι ο άνθρωπος εκείνος, που δεν επορεύθη ποτε δρόμον σύμφωνα με τας σκέψεις και τα θελήματα των ασεβών ανθρώπων και ούτε προς στιγμήν δεν εστάθη εκεί, όπου διέρχονται οι αμαρτωλοί, ούτε εκάθισε να λάβη μέρος εις συναναστροφάς ανθρώπων, που είναι διεφθαρμένοι και διαφθείρουν την κοινωνίαν.
2 ἀλλ᾿ ἤ ἐν τῷ νόμῳ Κυρίου τὸ θέλημα αὐτοῦ, καὶ ἐν τῷ νόμῳ αὐτοῦ μελετήσει ἡμέρας καὶ νυκτός.
2 Αλλ' εξ αντιθέτου με όλην του την καρδίαν έχει δώσει την θέλησίν του και την σκέψιν του στον νόμον του Κυρίου και τον Νομον αυτόν θα μελετά ημέραν και νύκτα.
3 καὶ ἔσται ὡς τὸ ξύλον τὸ πεφυτευμένον παρὰ τὰς διεξόδους τῶν ὑδάτων, ὃ τὸν καρπὸν αὐτοῦ δώσει ἐν καιρῷ αὐτοῦ, καὶ τὸ φύλλον αὐτοῦ οὐκ ἀποῤῥυήσεται· καὶ πάντα, ὅσα ἂν ποιῇ, κατευοδωθήσεται.
3 Αυτός θα ομοιάζη με το δένδρον που είναι φυτευμένον εις τα πλούσια τρεχούμενα νερά και το οποίον θα αποδώση τους ωρίμους καρπούς του εις τυν καταλληλον καιρόν, τα δε φύλλα του ποτέ δεν θα πέσουν. Ετσι και ο άνθρωπος ο αφωσιωμένος στον νόμον του Θεού. Ολα τα έργα, που θα επιχειρή, θα έχουν με την ευλογίαν του Θεού αίσιον πέρας.
4 οὐχ οὕτως οἱ ἀσεβεῖς, οὐχ οὕτως, ἀλλ᾿ ἢ ὡσεὶ χνοῦς, ὃν ἐκρίπτει ὁ ἄνεμος ἀπὸ προσώπου τῆς γῆς.
4 Δεν θα συμβαίνη όμως το ίδιον και μέ, τους ασεβείς, όχι· αλλά αυτοί θα ομοιάζουν σαν το χνούδι, το οποίον παρασύρει ο άνεμος και το εξαφανίζει από το πρόσωπον της γης, από τα μάτια των ανθρώπων.
5 διὰ τοῦτο οὐκ ἀναστήσονται ἀσεβεῖς ἐν κρίσει, οὐδὲ ἁμαρτωλοὶ ἐν βουλῇ δικαίων·
5 Δια τούτο, ηθικώς αδύνατοι και άτολμοι, οι ασεβείς δεν θα έχουν το σθένος να σταθούν όρθιοι ενώπιον του Κυρίου κατά την μέλλουσαν κρίσιν. Ούτε και οι αμαρτωλοί θα τολμήσουν, να παρουσιασθούν εις την σύναξιν των δικαίων.
6 ὅτι γινώσκει Κύριος ὁδὸν δικαίων, καὶ ὁδὸς ἀσεβῶν ἀπολεῖται.
6 Διότι ο Κυριος γνωρίζει τον δρόμον, την συμπεριφοράν και τα έργα των δικαίων και τους προστατεύει, ενώ οι ασεβείς εγκαταλείπονται από τον Θεόν, καταλήγουν εις την απώλειαν τα έργα των και αυτοί οι ίδιοι.